Las! Luisterde! Op Neder-L: Mannentepels van de taal door Marc van Oostendorp:
Bij de titel boven:
Marc van Oostendorp praat me bij – niet teveel niet te weinig – over het proefschrift van Milfje Meulskens / Sterre Leufkens, functionalistische taalwetenschapper (functionalisme: taal is communicatie).
– Over de een-op-een-relatie tussen vorm en betekenis: man | kust | vrouw is een transparante taalkundige relatie – een mooi meisje is minder transparant.
– Milfje Meulskens observeerde 22 talen op transparantie om een hiërarchie te vinden van niet-transparante of opake elementen in de taal. Niet-transparante elementen zijn bijvoorbeeld redundantie en vorm-voor-de-vorm. Hoe transparant een taal ook is, ze heeft altijd een beetje redundantie (‘overbodige’ informatie, dubbelopinformatie – voorbeeld? filmpje!). Redundantie komt in alle talen voor, is dus universeel. Hoort bij taal.
– Vorm-voor-de-vorm ontstaat in de loop van de tijd, verliest zijn betekenisfunctie dan weer waarbij de vorm bewaard blijft. Zie mannentepels: hebben geen functie, zitten niets in de weg en blijven daarom bewaard. Vorm-voor-de-vorm (het | sneeuwt bv.) kun je dus taalkundige mannentepels noemen.
– Het Nederlands neemt volgens Milfje Meulskens in de typologie van de 22 bestudeerde talen de positie in van een van de meest niet-transparante talen.
Niet te missen!!
Taalwetenschapper Sterre Leufkens op haar blog De Taalpassie van Milfje: